و بـاز نـسـیـم جـانـبـخش رافت آن والى والا از این روایت استشمام مى‌شود و دلیلى دیگر بر عفو بیکرانش در آن به چشم مى خورد و پرده اى دیگر از مهر و محبتش در برابر دیده حق طلبان آویخته مى گردد که آن کلامى است از حضرت امام محمد باقر علیه‌السلام که مى فرمایند: وتـجـمـع الـیـه امـوال الـدنـیـا کلها من بطن الارض وظهرها فیقول الناس: تعالوا الى ما قطعتم فیه الارحام , وسفکتم فیه الدماء الحرام , ورکبتم فیه ماحرم اللّه عزوجل فیعطی شیئا لم یعطه احد کان قبله.

(1) تـمـام ثـروت دنـیا از آنچه در دل زمین یا بر روى آن است در نزد او (حضرت مهدى ارواحنا فداه) جـمـع مى‌شود, پس ندا مى کند مردم را که: بیائید به سوى آنچه براى آن قطع رحم کردید و خون نـاحـق ریـخـتـیدو حرام خداوند را مرتکب شدید, پس بخششى مى کند که احدى قبل از او چنین نکرده باشد.

مى بینید که امام علیه‌السلام چگونه خطاکاران را مورد خطاب قرارمى دهد و نه تنها از تقصیرشان اغماض مـى فـرمـایـد بلکه از عطاء وافر خود محرومشان نمى کند و آن گونه که دیگران انجام نداده‌اند آن بزرگوار ارواحنا فداه بخشش مى نماید.

پس مخاطبان این کلام رحیمانه همان اکثریتى هستند که جوامع را تشکیل داده و از روى نادانى و فـقـدان تـربـیت الهى آلوده به گناهان شده‌اند و اکنون به دامن مهر امام زمان خودافتاده و عذر مى طلبند و عفو بیکران او نیز شامل حالشان شده است.

الـبته شاید آنانى که حقوق مردم را تضییع کرده‌اند و یا خونى به ناحق ریخته‌اند و ولى دم را راضى ننموده‌اند مشمول این خطاب نباشند و در محکمه عدل آن حضرت ملزم به اداء دین خود گردند.

اما همانگونه که گفته شد زمان ظهور, عرصه بروز کامل رافت است بنابراین بعید به نظر نمى رسد کـه حـضـرت بـقیة اللّه ارواحنافداه از اینان نیز شفاعت کند و از گذشته آنان اغماض نماید و اورا مـشـمول رافت عامش قرار دهد و حقوق مردم را خود بپردازد و دیه کشتگان را ادا نماید و دلهاى آنـهـا را بـه آنچه خشنود مى شوند راضى کند تا از حق خود بگذرند و قاتل راحلال در دنیا و آخرت نمایند, البته این مطلب اگر چه استبعادى در آن دیده نمى شود بلکه مى توان از بعضى روایات باب شفاعت براى آن استدلال نمود.

حضرت امام صادق علیه‌السلام مى فرمایند: اذا کـان یـوم الـقیامة وکلنا اللّه بحساب شیعتنا, فما کان للّه سالنا اللّه ان یهبه لنا فهو لهم , وما کان لـلادمـیـین سالنا اللّه ان یعوضهم بدله فهو لهم , وما کان لنا فهولهم , ثم قرا: (ان الینا ایابهم # ثم ان علیناحسابهم ) (2).

(3) زمـانـى کـه روز قـیامت فرا رسد خداوند ما را مامور رسیدگى به حساب شیعیانمان مى‌کند پس آن گـناهانى را که حق اللّه است ما از خداوند درخواست مى کنیم تا به ما ببخشد پس این حقوق به شـیعیان بخشیده مى شود, اما حقوق مردم را از خدامى خواهیم تا به صاحبان حق عوض عطا کند, آنـهـانـیـز بـخـشیده خواهد شد و اما حقوق خود را نیز به آنها مى بخشیم.

سپس این آیه را تلاوت فرمود: بدرستى که بازگشت آنها به سوى ماست و برماست حساب آنان.

و در بعضى اخبار از روز ظهور حضرت بقیة اللّه الاعظم ارواحنا فداه به روز قیامت صغرى نیز تعبیر شده است.

علاوه در مناجاتى که از آن یاد کردیم آن امام رئوف و آن پدرعطوف چنین فرموده اند: الـلـهـم ان شـیـعـتـنـا خـلـقت من شعاع انوارنا, وبقیة طینتنا, وقد فعلوا ذنوبا کثیرة , اتکالا على حـبناوولایتنا, فان کانت ذنوبهم بینک وبینهم فاصفح عنهم , فقد رضینا, وما کان منها فیما بینهم فـاصـلح بینهم , وقاص بها عن خمسنا, وادخلهم الجنة ,وزحزحهم عن النار, ولاتجمع بینهم وبین اعدائنافی سخطک.

(4) پـروردگارا, شیعیان ما از پرتو انوار ما خلق شده‌اند واز زیاده گل ما سرشته گردیدند و گناهان زیادى را بااتکاء بر محبت ما و ولایت ما انجام داده اند, پس اگرآن گناهانى که بین تو و آنهاست از آنـهـا چـشم پوشى فرما چون ما راضى شدیم , و آنچه در بین خودانجام داده‌اند نیز بین آنها اصلاح فـرمـا و از خـمس ماجبران نما و داخل بهشت , و دور از جهنمشان بدارو بین آنها و دشمنان ما در عذاب و سخطت جمع مفرما.

در این مناجات حضرت امام زمان ارواحنا فداه طلب عفو وآمرزش براى دوستانش مى کند و آنچه از حق مردم بر عهده دوستان است از خداوند مى خواهد تا از خمس اموال که حق آن بزرگوار است جبران نماید و این روایت گرچه براى اثبات مدعى کافى است لکن حدیثى را مى آوریم که حکایت از این واقعه در زمان ظهور آن حضرت دارد.

حضرت امام محمد باقر علیه‌السلام مى فرمایند: ثم یقبل الى الکوفة فیکون منزله بها فلایترک عبدامسلما الا اشتراه واعتقه ولا غارما الا قضى دینه , ولامظلمة لاحد من الناس الا ردها...

. (5) سـپـس (حـضـرت مـهـدى ارواحنا فداه) روى به کوفه مى آورد و آنجاست منزل او, پس هر غلام مـسـلمانى را خریده و آزاد مى کند و مقروضى نیست مگرآنکه قرضش را ادا مى کند و مظلمه هاى مردم را ردمى نماید.

بـفـرمـوده امام محمد باقر علیه‌السلام , حضرت مهدى ارواحنا فداه هیچ مسلمانى را در بند بردگى باقى نمى‌گذارد و همه را خریده و آزاد مى نماید, اما نکته دیگر روایت که حکایت از احسان عام آن جناب دارد و در آن اشـاره بـه عـفـو بـیـکران آن حضرت دیده مى شود اینکه قرض تمام مقروضین را ادا مـى نماید, و به دسته یا گروه خاصى - مثلا شیعیان یا مسلمین - تقیید نشده است که این نشان از مـطـلـبى دارد و آن اینکه حضرت بقیة اللّه ارواحنا فداه نمى خواهد حتى یک نفر در اسارت و زجر باشد,زیرا زمان سختیها به پایان رسیده است.

و از ایـن نـکـتـه لـطـیف تر این سخن حضرت امام باقر علیه‌السلام است که جلوه‌اى زیباتر از رافت بیکران مهدوى را به تصویر مى کشد و دیده دل به ساحل این اقیانوس بى پایان مى نشاند و تشنگان معرفتش را به جرعه اى از این جام سر مست مى کند و چنین مى فرمایند: او (حـضـرت مـهـدى ارواحـنـا فداه) حقوقى را که در اثر کردارهاى ناروا بر عهده مردم است رد خواهدکرد. (6) از ایـن سخن حضرت امام باقر علیه‌السلام آنچه گفتیم بخوبى ظاهر مى شود که آن حضرت براى دوستان خطاکار خودشفاعت خواهد فرمود و حق الناس را نیز خود ادا خواهد کردو این نیست مگر خروش جـود و کـرم آن عـزیـز کـه حـکایت ازلطف بى حدش دارد و اگر جز این بود باید مردم را مجبور بـه پـرداخـت دیون خود مى نمود و محکوم به رد مظلمه‌ها مى‌فرمود.

البته روایات دیگر نیز به این مطلب اشاره دارد که مابه همین مقدار بسنده مى کنیم.

1- بحار الانوار: 52/351.

2- سوره غاشیه , آیه 25 و 26.

3- بحار الانوار: 8/50.

4- الصحیفة المبارکة المهدیة : 291.

5- بحار الانوار: 52/224, مکیال المکارم : 1/149.

6- بحار الانوار: 52/224, مکیال المکارم : 1/